Alışkanlık Geliştirme Yolları

İnsanoğlu yaşadığı rutinler içerisinde mutlu olan varlıktır. Her gün aynı saatte uyanma, sabah kahvesi içme, işe gitme, akşam yemekleri ve her gün aynı kalıplar içerisinde yaşanan döngüleri takip etme eğilimindedir.

Alışkanlıklar Nasıl Geliştirilir ve Devamı Sağlanır?

Davranış bilimcileri, alışkanlık oluşumunu incelerken bireylerin alışkanlıklarını yanlış yoldan oluşturmaya çalıştıklarını tespit etmiştir. Beyninizi ya da bedeninizi gerekli alışkanlığa hazırlamadan önce alınan cesur ve radikal kararlar, bir zaman sonra ağır gelmeye ve motivasyon kaybına yol açar. Bu kararlardan dolayı alışkanlık geliştirme yolunda harcanan enerji, bir gecede yok olmaya meyilli pozisyonda kalır.

“Tekrar tekrar yaptığımız şey biziz. O halde mükemmellik bir eylem değil, bir alışkanlıktır.”  - Aristotales

Yeni alışkanlık oluşturmanın ve geliştirmenin küçük sırları vardır. Ve sizinle paylaşacağımız bu rehber sayesinde günlük rutinlerinizi planlamanıza yardımcı olarak hayatınızın kalıcı bir parçası olacaktır.

İlk disiplin için, az miktarda, sürdürmek için çaba gerektirmeden, keyif içinde alışkanlıklarınızı yaratabilirsiniz. Yeni alışkanlık oluşturmak, geliştirmek ve kalıcı hale getirmek için araştırmalar ile desteklenen bazı ipuçları;

1. Küçük Adımların Büyüyeceğine İnanın

“Başlamanızı sağlayan motivasyondur. Alışkanlık sizi devam ettirir.” – Jim Ryun

Hayatınızı bir günde bugünlere getirmediğiniz gibi bir günde de değiştirmeye çalışmayın. Aşırı motive olmak, çok fazla görevi üstlenmek ve bir anda bırakmak demektir. Motivasyon dalgalıdır; gün boyunca aynı seviyede kalması mümkün değildir. Eylemlerinizi gerçekleştirmek için her zaman yüksek motivasyona ihtiyaç duymadan kendi iradenizi kullanarak alışkanlık edinmeye özen gösterin. Bir plan ile günde 3 saat ilgilenmek istiyorsanız, öncelikle 30 dakika ile alışkanlık oluşturmaya başlayabilirsiniz. Yüksek tempolu egzersiz yapmak istiyorsanız, düşük tempoda başlayın. Günde 40 dakika motivasyon yapmak istiyorsanız, alışkanlığınız oluşana kadar 5’er dakika ile yetinin. Diyet yapmak istiyorsanız, tüketmemeniniz gereken ürünleri yavaş yavaş hayatınızdan çıkarın. Hayatınızı dalgalı bir biçimde yaşamamak için eylemlerinizi küçük parçalara bölün ve bunun üzerine inşa edin.

2. Kendinizin Hatırlatıcısı Olun

Alışkanlık oluşturmaya başladığınızda beyniniz yeni bir duruma adapte olmakta zorlanabilir; sizi caydırmaya ve konfor alanınızdan çıkmamanız için eski halinize sürüklemeye çalışabilir. Zamanı kaçırabilir ve unutabilirsiniz. Bu nedenle alışkanlığınızı oluşturmak ve devamını sağlamak için her gün kendinize hatırlatıcı olun.

Bazı çalışmalar alışkanlık oluşumunun 21 günde oturduğunu söyler. Gerçek şu ki, zaman kişiden kişiye göre değişen göreceli bir kavramdır. Bu nedenle kendinize bir süre belirleyip, her zaman o süreyi gözlemek yerine kendinize eylemlerinizi gerçekleştirmek için motivasyon kaynağı olun. Alışkanlık oluşumunda rutinlerinizi bozmamanız son derece önemlidir. Yolunuza çıkan engelleri ortadan kaldırdığınız takdirde, alışkanlıklarınızı daha rahat benimseyeceksiniz.

3. Sürdürülebilir Olmaya Önem Verin

Duygusal ve mental olarak tutarlı kalmak bazen zorlayıcı olabilir. Bu nedenle sabırlı olmayı öğrenmek ve sabretmek en zor gelişen becerilerden biridir. Sabırlı olmayı geliştirmenin en iyi yolu; stratejinizin içerisine beklentinizin daha altında kalacak maddeler eklemek olacaktır.

Sürdürülebilir bir alışkanlık inşa etmeye çalışıyorsanız, başlangıç aşamasında kolay ve yapılabilir hissettirmesine izin verin. Eylemlerinizde tutarlı kalıp yapmaya devam ettiğinizde, ilerleyen zamanlarda daha hızlı ve zorlayıcı adımlara geçebilirsiniz. Küçük değişiklikleri dikkate aldığınızda pratik sonuçlar elde ettiğinizi rahatlıkla görebileceksiniz.

4. Vazgeçmeyi Düşündüğünüzde Mola Verin

“Yüz üstü yere serilseniz bile, hala ileri doğru hareket ediyorsunuzdur.” – Victor Kiam

Gerçek motivasyon ile sabırlı ve tutarlı olduğunuzda bile vazgeçmeyi düşünebilirsiniz. Bu çok normal bir durumdur. Bu konumda yapmanız gereken tek şey; geçmişe bakıp geldiğiniz yolu görmeye çalışmak olacaktır.

Alışkanlığınızı nadiren atlatıyor olmanız tüm sistemin yerle bir olacağı anlamına gelmez. Mükemmel olmaya çalışmak ve hep yap ya da hiç yapma düşüncesi doğru bir zihniyet değildir. Başarısız olabilirsiniz fakat başarısız olacağım düşüncesini baştan kabul etmemelisiniz. Bu tip durumlarda “beni rotadan çıkaracak özel durumum nedir?” sorusunu kendinize sorun. Yorgun, meşgul, bunalmış, depresyon belirlileri başlamış ya da hasta olacağınız günlerden birinde olabilirsiniz. Tüm bunlar alışkanlığınızı bir adım atlamaya değer sebepler olabilir. Bazı bahaneleri ortadan kaldırarak küçük adımlarınızı devam ettirmeye odaklanırsanız, hayatınızın en değerli alışkanlığını oluşturacaksınız.

5. Destekleyici Ortamlar Yaratın

Bazı insanlar ile hayallerinizi ve hedeflerinizi paylaştığınızda size alaycı bir tavırla yaklaştığına şahit oldunuz mu? Böyle bir durumdan “ben etkilenmiyorum” deseniz de bilinçaltı sizinle aynı fikirde değil.

Neden? Niye?

Çünkü insanoğlu, çevredeki insanlardan, duygulardan ve eylemlerden büyük ölçüde etkilenir. Bazı araştırmalara göre zihinsel çaba sarf etmek bulaşıcıdır. Yakın çevresinden bir hedef uğruna harcanan enerjiye ve zamana tanıklık eden bireylerin o eylemleri yapmak için istek duyduğunu kanıtlamıştır. Aynı fikirde ve bakış açısında olduğunuz kişilerin yanında olmak her zaman cesaret verir. Benzer hedefleri sizinle paylaşan bir grup insanın etrafında olduğunuz takdirde, çoğunluktan güç alacak ve alışkanlığınızı sürdürmenize yardımcı olacaktır. Örneğin; yoga yapmayı istiyor ve bunu bir alışkanlık haline getirmeye çalışıyorsunuz. Tanıdığınız ya da tanımadığınız yoga yapan bireyler ile iletişim kurmak ya da birlikte pratik yapmayı denemek, yoga alışkanlığınıza bağlı kalmanız için size ekstra enerji ve motivasyon kaynağı olacaktır.