Çocukluk Travması: İyileşmeye Başlamak İçin 3 Adım

Çocukluk deneyimlerimizin alaka düzeyini çoğu zaman küçümseyebiliriz. Ayrıca yetişkin olduğumuzda çocukluk deneyimlerinin üzerimizdeki etkisini hafife alabiliriz. Çocukluk, kişiliğimizi üzerine inşa ettiğimiz sütunu oluşturur. Çevremizdeki dünyayı, ilişkilerimizi, duygularımızı ve düşüncelerimizi anlama yolumuzdur.

Çocukluk travması düşündüğümüzden daha sık meydana gelir. CDC araştırmasına göre, yetişkinlerin yüzde 60'ından fazlasının travma yaşadığı tahmin ediliyor. Küçük bir çocukken, genellikle neler olup bittiğine ve bunun büyümemiz üzerinde nasıl travmatik bir etkiye sahip olabileceğine dair net bir anlayışa sahip değiliz.

Ama gerçekte, sürekli olarak travmatik bir olay olasılığına maruz kalıyoruz. Yetişkin olduğumuzda, üzerimizdeki potansiyel etkisini anlayabiliriz. Ayrıca profesyonel bir terapistin bu sorunu çözmemize nasıl yardımcı olabileceğini değerlendirebiliriz. Çocukluk çağı travmasının ne olduğunu ve bizi nasıl etkileyebileceğini anlamak için en baştan başlayalım.

Çocukluk Travması Nedir?

Çocukluk travması, çocuklar üzücü veya duygusal olarak acı veren olaylara maruz kaldıklarında meydana gelir. Bu, gerçek veya ölüm tehdidi, ciddi yaralanma veya cinsel şiddet gibi olayları içerebilir. Çocukluk travması, yalnızca bir çocuğun bir olayı bizzat yaşamasıyla değil, aynı zamanda çocuk travmatik olaylara maruz kaldığında da ortaya çıkar.

Bu, doğrudan travma maruziyeti yaşamayı, travmaya tanık olmayı veya travmaya maruz kalmayı içerir. Çocuklarda yaygın olarak görülen çocukluk çağı travmaları şunlardır:

• çocuklara kötü muamele (istismar, ihmal)
• aile içi şiddete maruz kalma
• zorbalık
• topluluk şiddeti
• motorlu taşıt kazaları
• doğal afetler

Bu travmalar sıkıntıya neden olabilir. Travma sonrası stres bozukluğu (PTSS) ve travma sonrası stres sendromu (TSSB) gibi ruh sağlığı bozuklukları gelişebilir.

Olumsuz Çocukluk Deneyimleri Nelerdir?

Her insan benzersizdir ve zor olaylarla farklı şekilde başa çıkarız. Bununla birlikte, bazı olayların travmatik olma potansiyeli vardır. Bunlar olumsuz çocukluk deneyimleridir. Olumsuz çocukluk deneyimleri, çocukların esenliği ve sağlığı üzerinde olumsuz kalıcı bir etki bırakan olumsuz deneyimlerdir. Bunların örnekleri arasında kötü muamele, istismar, ihmal veya zararlı bir ortamda yaşama yer alır.

Olumsuz bir çocukluk deneyimi yaşamanın kalıcı olumsuz etkileri vardır.

Fiziksel sağlık: Örnekler obezite, diyabet, kalp hastalığı, kanser ve diğer sağlık streslerini içerir.

Davranışlar: Örnekler arasında alkol ve uyuşturucu tüketimi, yeme bozuklukları, madde kötüye kullanımı veya madde kullanım bozuklukları yer alır.

Yaşam potansiyeli: Örnekler arasında akademik başarı, ilişkiler veya kariyer yer alır.

Olumsuz çocukluk deneyimler çocukları sosyal, duygusal ve bilişsel olarak etkiler. İnanılmaz derecede zorlu olsa da, çocukluk sıkıntılarının ve çocuk travmalarının üstesinden gelmek mümkündür.

6 Çeşit Çocukluk Travması

Fiziksel veya cinsel istismar

Bu tür bir travma çocukta sadece fiziksel hasara değil, aynı zamanda gerçekleştikten sonra yıllarca sürebilen psikolojik hasara da neden olabilir. Fiziksel istismar, çocuğa karşı her türlü fiziksel şiddeti içerir. Bazen birçok yetişkin tarafından bir “disiplin ölçüsü” olarak maskelenir. Bazen, madde bağımlılığı ile el ele gelebilir.

Cinsel istismar, çocuğun doğrudan cinsel eylemlere maruz kalması anlamına gelebilir. Ancak cinsel istismar her zaman çocuğu içermek zorunda değildir. Bir çocuk çok erken yaşta cinsel bir eyleme tanık olduğunda da ortaya çıkabilir.

Örneğin, bazı cinsel istismar örnekleri şunları içerir:

• Ebeveynlerinin cinsel ilişkisini yaşayan bir çocuk
• Bir çocuğun başka bir yetişkinin cinsel davranışlarda bulunmasına tanık olması
• Pornografiye tanık olan bir çocuk
• Cinsel saldırı

Çocuklukta istismar ve çocuklara kötü muamele, onların genel esenliği üzerinde önemli etkilere sahiptir.

Cinayet veya intihar nedeniyle ani ölüm

Ne yazık ki, bazı çocuklar sevdiklerini veya aile üyelerini genç yaşta kaybetmek zorunda kalıyorlar. Ancak, bu ölüm bir cinayet veya intihar nedeniyle olduğunda, deneyim onlar için çok travmatik olabilir. Bir cinayet her yaşta travmaya yol açabilir. Çocuğun cinayete veya intihara tanık olması özellikle travmatik bir olaydır. Ama eğer çocuk ayrıntılı hikayeyi biliyorsa, son derece travmatik de olabilir.

Öte yandan, sevilen birinin intihar ederek ölmesi, özellikle bu kişi bir ebeveyn veya bakıcıysa, çocukta çok derin bir yara bırakabilir. Bu durumlarda, olağan baskın duygular öfke ve suçluluktur. Bir kişi sorular sorabilir veya şöyle şeyler düşünebilir: Bu kişi neden beni terk etmeyi seçti? Bunu önlemek için bir şeyler yapabilirdim.

Kaçırılma

Bu, herkes için inanılmaz derecede travmatik ve korkunç bir deneyim, ama bir çocuk için daha da fazlası. Çocuklar kendilerini kendi başlarına koruyacak araçlara ve yeteneğe sahip değillerdir. Koruma ve güvenlik için yetişkinlere ve bakıcılara güvenirler. Bunu bir çocuk olarak bildiğinizi ve bir belirsizlik, korku ve güvensizlik duygusuyla kaçırılıp rehin tutulduğunuzu hayal edin.

Ev içi şiddet

Bu, çocuk evde şiddet içeren bir ortama maruz kaldığında olur. Bu, çocuğa yönelik fiziksel istismarı içerebilir, ancak bu her zaman böyle değildir. Örneğin, bir çocuk ebeveynleri, kardeşleri veya diğer yetişkinler arasında aile içi şiddete tanık olabilir. Bir çocuk da şiddetin kurbanı olabilir, ancak durum her zaman böyle değildir. Her iki durumda da, bu tür bir travma bir çocuk üzerinde kesin bir etkiye sahiptir.

İhmal

İhmal etmeyi “görünmez travma” olarak adlandırmayı seviyorum. İhmal hiçbir şekilde daha az önemli değildir (aslında tam tersi). Ancak bunu travmatik bir deneyim olarak tanımlamak genellikle zor olduğundan, diğer travma türleri kadar belirgin değildir.

Bu, aşağıdaki gibi eylemleri içerebilir:

• Çocuğun duygusal ihtiyaçlarına katılmamak
• Zor zamanlarda destek ve güvenlik sunmamak
• Çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılandığından emin olmama (yiyecek, giyecek, hijyen gibi)

Çoğu zaman, ihmal tek başına şiddet veya fiziksel hasar anlamına gelmez. Genellikle, bunu yaşayan çocuklar tarafından çok daha dolaylı ve normalleştirilir. Bununla birlikte, bunu tespit etmek çok zor olduğu için, kişinin ileriki yaşamlarında ruh sağlığını etkileyebilecek çok köklü bir travma haline gelebilir.

Yetişkinlerde Çocukluk Travmasını Tanımanın 4 Yolu

Erken çocukluk çağı travmasının türüne göre farklı belirtiler ya da sağlık sorunları yaşanabilir. Bununla birlikte, travmanın ortak etkileri aşağıda bazılarını içerebilir.

Sağlıklı ilişkiler kurmada zorluk

Çocukluk travmasından iyileşen yetişkinler genellikle başkalarıyla sağlıksız şekillerde etkileşim kurmayı öğrenirler. Bazen, bu etkileşimler belirli ilişkisel davranışlarla sonuçlanır. Bunlar, yaşadıkları travmanın türüne ve bu erken yaşam deneyimi yoluyla başkaları hakkında öğrendiklerine bağlı olacaktır.

Örneğin, bir kişi çocukluğunda ihmal nedeniyle çocuk travması yaşıyorsa, başkalarının sevgisini hak etmediğini hissedebilir. Bu kalıp gelişir, çünkü daha gençken, çoğu zaman aile üyeleri veya sevdikleri tarafından buna inanmaya yönlendirilirler.

Sonuç olarak, bu kişi, eşi tarafından kötü muamele gördüğü ve ihmal edildiği ilişkilerde kalabilir. Hak etmediklerini düşündükleri için farklı bir ilişki aramazlar.

Aşırı Uyanıklık

Bu, travma yaşayanlar için insani bir tepkidir. Aşırı uyanıklık, sürekli tehdit altında hissetmekten oluşur. Örneğin, her an saldırıya uğrama veya tuzağa düşme korkusu olabilir. Çoğu zaman, bu, bir yetişkinin yeni bir ortamdayken çevrelerinin çok farkında olduğu zamandır. Örneğin, yeni bir kişiyle tanışırken aşırı uyanık olabilirler. Ayrıca fiziksel alanlarda veya durumlarda aşırı uyanık olabilirler. Her iki durumda da, bu tepki çocukluk travmasının bir sonucudur.

Depresyon ve anksiyete

Diğer ruh sağlığı risk faktörlerinin yanı sıra, insanlar çocukluk çağı travmasının bir sonucu olarak depresyon ve/veya anksiyete de yaşayabilirler. Bu iki bozukluk genellikle el ele ortaya çıkar ve kişiyi umutsuz ve yalıtılmış hissettirebilir. Depresyon veya anksiyete ile mücadele ediyorsanız, bir ruh sağlığı uzmanının yardımına başvurmalısınız.

Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)

Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) bir ruh sağlığı bozukluğudur. TSSB, bir kişi travmatize edici bir olaya maruz kaldığında ortaya çıkar. DSM'ye göre, bir anksiyete bozukluğu olarak kabul edilir. TSSB'si olan insanlar genellikle travmanın geri dönüşlerini yaşarlar ve tetikleyicileri tarafından o kadar sıkıntılı olurlar ki, onlardan kaçınmak için önemli uzunluklara giderler. Bu, ruh halindeki değişiklikler, geri dönüşler, kabuslar ve panik ataklar gibi daha fazla semptomla birlikte gelir.

Çocukluk Travmasını Aşmanın 3 Adımı

Çocukluk travmasının etkileri tedavi edilemez gibi görünebilir. Ancak doğru yaklaşımla çocukluk travmasının üstesinden gelebilir ve başa çıkmayı öğrenebilirsiniz.

1. Travmayı tanıyın

Yetişkin, bu belirli çocukluk deneyimini travma olarak kabul etmelidir. Travmanın onları nasıl etkilediğini kabul etmenin ve bunun sorun olmadığını kabul etmenin ilk adımı budur. Bu onların mevcut zorluklarına anlam vermelerine ve mücadelelerini anlamlandırmalarına yardımcı olacaktır.

2. Kendinize karşı sabırlı olun

Travmatik bir çocukluk geçirmiş yetişkinler söz konusu olduğunda, özeleştiri ve suçluluk çok yaygın olabilir. Bazı insanlar sorabilir: Neden böyle davranıyorum? Benimle ilgili sorun ne? Bunu daha iyi bir şekilde halledebilirdim. Bu düşünce kalıpları umutsuzluğa ve hayal kırıklığına yol açabilir.

Buradaki anahtar durup düşünmektir: olanlardan sen sorumlu değildin. Çocukluk travmanız bir iz bıraktı - ve iyileşmek için elinizden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyorsunuz. Ancak tüm yaralar gibi, doğru şekilde iyileşmek için zaman ayırmak önemlidir. Kendinize karşı sabırlı ve sevgi dolu olun. Kendinize en iyi arkadaşınızmış gibi davranın.

3. Yardım isteyin

Duygusal destek ve anlayış için sevdiklerinize güvenin. Bu durumlarda, temel bileşenlerden biri duyulduğunu, anlaşıldığını ve onaylandığını hissetmektir. Özellikle çocukluk çağı travmalarında kişi kendini genellikle yalnız ve izole hissedebilir. Kimsenin anlamayacağını veya empati kurmayacağını hissetmek yaygındır. Ama gerçekte, bu gerçeklerden daha fazla olamazdı. İnsanlara şans verirsek onlar bizim için harika bir destek sistemi haline gelebilirler.

Travma tedavisi konusunda eğitim almış bir ruh sağlığı profesyonelinden yardım almanın önemini unutmamalıyız. Bir klinisyen, ilişkileri geliştirmek için bu derin yaraları iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ayrıca sağlıksız kalıpları ve başa çıkma mekanizmalarını belirlemeye ve zihinsel zindeliğinizi iyileştirmeye yardımcı olabilirler.

Çocukluk Travması İçin 6 Çeşit Terapi

Çocukluğumuzda başımıza gelen olaylar, yetişkin yaşamımızı büyük ölçüde etkileyebilir. Genellikle zaman geçtikçe bu anıları reddeder ve sanki hiç yaşanmamış gibi gömeriz. Ancak bu sağlıklı bir başa çıkma mekanizması değildir.

Çocukluk çağı travmasını tedavi etmeye yardımcı olacak çeşitli yetişkinlik terapisi türleri vardır.

Bilişsel davranışçı terapi

Terapideki bu yaklaşım, davranışlarımızla düşünce ve duygularımız arasındaki bağlantıyı bulmayı amaçlar. Bilişsel davranışçı terapi (CBT), hastanın mevcut sorunlarına ve semptomlarına odaklanır.

Düşüncelerimiz ve duygularımız davranışlarımızla bağlantılıdır. Bu nedenle, günlük rutinimizde işlevsiz olan davranış kalıpları geliştirmemize neden olabilir. Zamanla, bu davranışlar gelişen ilişkilerimizi etkiler.

Beynimiz hayatta kalmamıza yardımcı olan kalıplar yaratır. İnsanlar olarak, ağrıyı azaltmaya yardımcı olacak kalıplar oluşturma konusunda uzmanız. Ancak, bu modeller genellikle en iyi uzun vadeli strateji değildir. Bir benzetme yapmak gerekirse, biri yaralandığında turnike yapmak, hastanede tedavi görecek kadar hayatta kalmalarını sağlayabilir. Ama bu turnike o yara için en iyi ve kesin çözüm değil.

Psikodinamik terapi

Bilişsel-davranışçı yaklaşımdan farklı olarak, bu terapi bilinçaltına odaklanır. Psikodinamik terapi, travmanın anlamını ve hastanın travmanın neresinde sıkışıp kaldığını anlamaya çalışır.

Bunu yapmak için terapist, travmanın hasta ve ilişkileri üzerindeki etkisine odaklanır. Bu, çocukluk deneyimlerini ve mevcut ilişkileri vurgulamayı içerir. Bu uygulama sayesinde hasta, hangi başa çıkma mekanizmalarının hastanın hayatında rol aldığını anlayabilir. Bilişsel davranışçı terapi gibi, psikodinamik terapi de davranışları değiştirmeyi amaçlar. İki terapi stilini farklılaştıran, bu amaca ulaşma yöntemidir.

Bilişsel işleme terapisi (CPT)

Bilişsel işleme terapisi, belirli bir bilişsel-davranışçı terapi türüdür. Travmayı anlamaya odaklanır. Psiko-eğitim kullanan bu terapi, düşünceler ve duygular arasındaki ilişki konusunda farkındalık yaratır. Psiko-eğitim kullanarak, bu terapi, düşünceler ve duygular arasındaki ilişki hakkında farkındalık yaratmayı amaçlar. Ayrıca otomatik düşünceleri tanımlamaya yardımcı olur.

Bu terapi, yararsız düşünme kalıplarını belirlemenize yardımcı olacaktır. Aynı zamanda travma koşullarının sizde yarattığı düşünce ve inançları değerlendirmenize ve değiştirmenize de yardımcı olacaktır. Bu terapinin amacı, ne düşündüğünüzü değiştirebiliyorsanız, nasıl hissettiğinizi de değiştirebileceğinizdir.

Uzun süreli maruz kalma tedavisi

Bu, TSSB tedavisinde sıklıkla kullanılan ve çok etkili olan bir tür bilişsel-davranışçı terapidir. Bu, çocukluk çağı travmalarını ele alırken etkili ve ideal bir terapi tarzıdır. Uzun süreli maruz kalma tedavisi, in vivo maruz kalma, hayali maruz kalma veya her ikisinin bir kombinasyonunu içerebilir.

Hayali maruz kalma: Öte yandan, hayali maruz kalma, olumsuz etkilerini azaltmak için hastayı travmatik olayların anılarına kademeli olarak maruz bırakmayı içerir. Bu, TSSB semptomlarını azaltmaya yardımcı olur.

Vivo maruz kalma: Bu, hastanın travmayı hatırlatan uyaranlara kademeli olarak maruz bırakılmasından oluşur. Vivo maruziyeti, TSSB semptomlarını uyandırmaya yardımcı olur.

Her iki tür egzersizle de nihai amaç, olumsuz belirtilerini azaltmak ve travmaya daha sağlıklı ve zararsız bir şekilde yaklaşmak.

Göz hareketi duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR)

EMDR terapisi, travmatik olaylara verilen duygusal olumsuz tepkiyi azaltmaya yardımcı olur. EMDR, iki taraflı uyarılma ile çalışırken travmatik belleğe odaklanır. İkili stimülasyon, göz hareketi, dokunsal dokunuşlar, tonlar ve hatta titreşim ve sesli uyarıların kullanımını içerebilir. EMDR ile hasta travmatik deneyimin içinden güvenli bir alanda yürür. Bu, duygusal olarak üzücü tepkileri azaltmaya yardımcı olur.

İyileşmeye Başlayın

Çocukluk hayatımızda çok hassas bir dönemdir. Geçmişimizin bugünümüz üzerindeki gücünü hafife almamak önemlidir. Hayatımızı bir yapı olarak görüyorsak, yetiştirilme tarzımız ve onu çevreleyen olaylar bunun temelidir.

Kim olduğumuzu anlamanın tek yolu kim olduğumuzu keşfetmektir. Bu, bizi bugün olduğumuz kişi haline getiren olaylara bakmakla başlar. Bu süreçte, üzerinde çalışmak için birçok önemli bilgi bulacağız. Travmayı “normalleştirmek” ve terapiyle üzerinde çalışacak kadar alçakgönüllü olmak önemlidir.

Sonunda, travma düzgün iyileşmemiş bir yara gibidir. Zaman, özen, dikkat ve düşünce gerektirir. Hangi yaşam olaylarını yaşamış olursanız olun, iyileşmek mümkündür.